[Wiki] Đầu nguồn sông là gì? Chi tiết về Đầu nguồn sông update 2023

River Wey gần nguồn của nó tại Farringdon, Hampshire

Nguồn hoặc đầu nguồn của một con sông hoặc dòng suối là nơi xa nhất trong dòng sông đó hoặc dòng chảy từ cửa sông hoặc hợp lưu với một dòng sông khác, được đo dọc theo dòng sông.

Định nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Điểm đánh dấu chỉ ra nguồn của sông Po, gần Crissolo. “Ở đây sinh ra Po”

Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết “chiều dài của một con sông có thể được coi là khoảng cách từ cửa biển đến nguồn nước đầu nguồn xa nhất (không phân biệt tên suối) hoặc từ cửa biển đến đầu nguồn của dòng chảy thường được gọi là luồng nguồn “. Như một ví dụ về định nghĩa thứ hai ở trên, USGS đôi khi coi sông Missouri là một nhánh của sông Mississippi. Nhưng nó cũng tuân theo định nghĩa đầu tiên ở trên (cùng với hầu như tất cả các cơ quan và ấn phẩm địa lý khác) trong việc sử dụng kết hợp Missouri – con số chiều dài Mississippi thấp hơn trong danh sách các chiều dài của các con sông trên thế giới.^[1] Hầu hết các con sông có nhiều nhánh sông và thay đổi tên thường xuyên; theo thông lệ, coi nhánh sông hoặc dòng chảy dài nhất là nguồn, bất kể tên nước đó có thể mang tên gì trên bản đồ địa phương và sử dụng tại địa phương.

Định nghĩa được xác định phổ biến nhất về nguồn sông này đặc biệt sử dụng điểm xa nhất (dọc theo dòng nước từ cửa sông) trong lưu vực thoát nước mà nước chảy quanh năm (theo cách khác), hoặc, thay vào đó, là điểm xa nhất mà nước có thể mang phù du.^[2] Định nghĩa sau bao gồm các kênh thỉnh-thoảng-khô và loại bỏ bất kỳ định nghĩa có thể nào có nguồn sông “di chuyển xung quanh” từ tháng này sang tháng khác tùy thuộc vào lượng mưa hoặc mực nước ngầm. Định nghĩa này, từ nhà địa lý học Andrew Johnston thuộc Viện Smithsonian, cũng được Hiệp hội Địa lý Quốc gia sử dụng khi xác định chính xác nguồn của các con sông như Amazon hay Nile. Một định nghĩa được đưa ra bởi trường hợp của bang Montana, nói rằng một nguồn sông không bao giờ là một ngã ba nhưng là “ở một vị trí đó là xa nhất, cùng dặm nước, từ nơi dòng sông mà kết thúc.” ^[3] Theo định nghĩa này, không một hồ nào (ngoại trừ các hồ không có dòng chảy) cũng không phải là một nhánh của các nhánh sông có thể là một nguồn sông thực sự, mặc dù cả hai thường cung cấp điểm khởi đầu cho phần của một dòng sông mang một tên duy nhất. Ví dụ: National Geographic và hầu như mọi cơ quan và bản đồ địa lý khác xác định nguồn của sông Nile không phải là cửa ra của hồ Victoria nơi tên “Nile” xuất phát đầu tiên, điều này sẽ làm giảm hơn 900 km (560 dặm) độ dài của sông Nile (đưa nó xuống thứ tư hoặc thứ năm trong danh sách các con sông dài của thế giới), nhưng thay vào đó, sử dụng nguồn của con sông lớn nhất chảy vào hồ, sông Kagera. Tương tự như vậy, nguồn của sông Amazon đã được xác định theo cách này, mặc dù dòng sông thay đổi tên nhiều lần trong suốt quá trình của nó.^[4] Tuy nhiên, nguồn gốc của dòng sông Thames ở Anh theo truyền thống được tính theo dòng sông có tên là Thames chứ không phải là nhánh sông dài hơn của nó, Churn — mặc dù không phải không có sự tranh chấp.^[5]

Tuy nhiên, khi không liệt kê chiều dài sông, định nghĩa thay thế có thể được sử dụng. Nguồn của Sông Missouri được đặt tên bởi một số USGS và các nguồn khác của cơ quan liên bang và tiểu bang, theo quy ước đặt tên của Lewis và Clark, là hợp lưu của sông Madison và Jefferson, chứ không phải là nguồn của nhánh sông dài nhất của nó (Jefferson).^[3] Điều này mâu thuẫn với một quan chức Kỹ sư Quân đoàn Hoa Kỳ trên trang USGS ^[6], người nêu định nghĩa phổ biến nhất: “Các nhà địa lý thường đi theo nhánh sông dài nhất để xác định nguồn của các con sông và suối. Trong trường hợp sông Missouri, Lewis và Clark sẽ phải đi về phía đông… để đến được nguồn “… Ông nói rằng nguồn sông Missouri nằm ở thượng nguồn từ ngã ba sông của Lewis và Clark, “theo sông Jefferson đến sông Beaverhead đến sông Red Rock, rồi Red Rock Creek đến Hell Roared Creek.”

Đặc điểm của nguồn[sửa | sửa mã nguồn]

Rhume Spring, nguồn của sông Rhume ở Đức.

Đôi khi nguồn của nhánh sông xa nhất có thể nằm trong một khu vực giống như đồng lầy hơn, trong đó phần “trên cùng” hoặc xa nhất của đầm lầy sẽ là nguồn thực sự. Ví dụ, nguồn của River tees là vùng đồng lầy.

Dòng xa nhất cũng thường được gọi là đầu nguồn. Đầu nguồn thường là những dòng suối nhỏ với làn nước mát vì bóng râm và băng hoặc tuyết tan chảy gần đây. Họ cũng có thể thượng nguồn sông băng, nước được hình thành bởi sự tan chảy của sông băng.

Các khu vực đầu nguồn là khu vực thượng nguồn của một lưu vực, trái ngược với dòng chảy hoặc xả của lưu vực. Nguồn sông thường xuyên nhưng không phải lúc nào cũng ở hoặc gần rìa của lưu vực, hoặc phân chia lưu vực. Ví dụ, nguồn của sông Colorado là tại Phân chia lục địa ngăn cách các lưu vực Đại Tây Dương và Thái Bình Dương của Bắc Mỹ.

Thí dụ[sửa | sửa mã nguồn]

Một dòng sông được coi là một đặc điểm địa lý tuyến tính, chỉ có một miệng và một nguồn. Ví dụ, lưu ý cách xác định chính thức các nguồn của Sông Mississippi và Sông Missouri:

• .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:”“”””””‘””’”}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg”)right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg”)right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg”)right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg”)right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}
  “Largest Rivers in the United States”. United States Geological Survey.
• Mississippi River – Hệ thống Thông tin Địa danh (GNIS), Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), Chiều dài: 2.340 dặm (3.770 km) Nguồn: 47°14′22″B 95°12′29″T / 47,23944°B 95,20806°T / 47.23944; -95.20806
• Missouri River – Hệ thống Thông tin Địa danh (GNIS), Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), Thời lượng: 2.540 dặm (4.090 km) Nguồn: 45°55′39″B 111°30′29″T / 45,9275°B 111,50806°T / 45.92750; -111.50806

Tập quán liên quan[sửa | sửa mã nguồn]

Động từ “dâng lên” có thể được sử dụng để diễn tả khu vực chung của nguồn sông và thường đủ tiêu chuẩn với cách diễn đạt trạng từ. Ví dụ:

• Sông Thames dâng lên ở Gloucestershire.
• White Nile dâng lên ở vùng Great Lakes thuộc miền trung châu Phi.

Từ “nguồn”, khi được áp dụng cho các hồ thay vì sông hoặc suối, dùng để chỉ dòng chảy của hồ.^[7][8]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nguồn của sông Amazon
• Nguồn của sông Nile
• Mùa xuân (thủy văn)
• Số Strahler
• Giếng khoan

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]